Maak kennis met; Nathan Aké.

In Oranje Uitgelicht brengt ESPN in aanloop naar het toernooi elke dag Oranje-spelers onder de aandacht. Via achtergrondstukken, portretten en analyses leer je alle EK-gangers beter kennen. Met in deze aflevering aandacht voor Nathan Aké.

Geen Nederlander verzamelde sinds het vorige EK zoveel hoofdprijzen als Nathan Aké. De 29-jarige verdediger speelt van alle internationals het langst in het buitenland, maar groeide op nabij de Hofstad. Zij die hem vroeger van dichtbij meemaakten, voorzagen toen al een plek in de buitenlandse top. De linkspoot bewandelde een weg die voor veel landgenoten te moeilijk bleek, maar Aké lijkt in alles gemaakt voor de top.

Het hectische Frankrijk van de jaren zeventig en tachtig dealt met de onverwachte gevolgen van de dekolonisatie. Na het vertrek van de grote wereldmacht grijpen in Afrikaanse landen talrijke fantasten de macht. Het continent schudt op zijn grondvesten en veel emigranten trekken daarom naar het voormalig moederland. Terug naar Frankrijk.

Een van hen is Moïse Aké, die Ivoorkust met zijn broer verlaat om hun studie in hoofdstad Abidjan te vervolgen in de omgeving van het Franse Montpellier. Het is daar dat Ineke Telder is gestrand met enkele vriendinnen. Ze proberen een lift te regelen om hun tocht door Frankrijk te vervolgen. Telder belandt bij Moïse en zijn broer in de auto. De klik die daar ontstaat, zal nooit meer sterven.

Voorburg als thuis
Aké en Telder vestigen zich later in het Nederlandse Voorburg, waar de wieg zal staan van de inmiddels 44-voudig international Nathan en zijn broer Cédric. In de gemeente Leidschendam-Voorburg volgt Nathan rond de eeuwwisseling zijn broer. Niet langer is het ‘Opa’s Veldje’ voor de deur hun voetbalveld, maar dat van VV Wilhelmus.

Zoals het de afgelopen 45 jaar bij alle jongste spelers van de Voorburgse amateurclub gaat, komt men dan in aanraking met cultuurbewaker Marja van Zomeren. Honderden kinderen heeft Van Zomeren onder haar hoede, maar toch herinnert ze de kleine Nathan als de dag van gister. “Hij kwam bij mij rond zijn vijfde”, zegt Van Zomeren. “Mijn eerste herinnering? Dat het een goed voetballertje was. En een verdediger. Dat is hij altijd al geweest.”

“Je zag gelijk dat hij kon voetballen”, vervolgt Van Zomeren. “Aan de bal was hij geweldig. Hij durfde alles. We lieten hem meedoen met jongens van twee, drie of vier jaar ouder maar Nathan was niet bang voor die jongens. Hij was klein, maar kopte bij die gasten alles weg. Ook al waren ze twee of drie koppen groter.”

Geen machoman
Als van voetballers het beeld bestaat dat ze als kinderen met de borst vooruitlopen en kikken op de aandacht die ze krijgen dan voldoet Aké in niets aan dat stereotype. Van Zomeren vindt hem bovenal keurig. “Hij was een beetje op zichzelf, maar in de groep wel sociaal. Veel vriendjes. Altijd voetballen. Hij en zijn broer hebben een goede opvoeding gehad.”

Naast zijn schoenen lopen wordt niet getolereerd in huize Aké. “Nee, dat zou zijn moeder nooit toelaten. Die pepert dat er wel in.” Misschien kan de jongen daarom af en toe wel als bleu of verlegen worden omschreven. Op de voetbalclub voelt hij zich vrij genoeg om zijn huidige haardracht aan te nemen. Wilhelmus voelt voor de jonge Aké als een soort tweede thuis.

Wilhelmus past het gezin als een keurslijf. “Het is een echte familieclub”, bevestigt Van Zomeren. Vader Moïse en moeder Ineke zijn als vrijwilliger actief bij de club, broer Cédric voetbalt er tot op de dag van vandaag in het eerste elftal. “Met familiedagen op de club doet Nathan nog altijd iets. Dan zorgt hij dat er iets is voor de loterij of dat hij op de club aanwezig kan zijn voor foto's met de jeugd.”

ADO als eerste opstap
Dat Aké voor grotere dingen is gemaakt dan de amateurclub moge duidelijk zijn. ADO Den Haag neemt hem na vier jaar Wilhelmus over. Aart Jan van Boksel is daar zijn nieuwe oefenmeester. Veel bijleren kan de huidige trainer van Argon hem niet. “Hij kon fantastisch voetballen”, zegt Van Boksel. “Dat zag je letterlijk al vanaf de eerste minuut.”

Het meest onder de indruk is de voormalig ADO-jeugdtrainer van Aké’s mindset. “Hij was 10 of 11 jaar, maar toen al zo professioneel. Hij was een jongetje tegen wie je niet hoefde te zeggen dat hij moest helpen een doel te dragen of ballen mee te nemen. Dat deed hij uit zichzelf allemaal al.” Hard werken, nooit zeuren en waar het kan lachen. Hij krijgt het volgens velen van zijn op 15 september 2021 overleden vader Moïse mee.

Van Boksel heeft daar nog tientallen voorbeelden van, maar het valt hem gewoon op tussen de andersdenkenden. “Kijk, al die jongens hebben de doelstelling om het betaald voetbal te halen, maar deze jongen was daar honderd procent van overtuigd. Nathan was zo gefocust. Wilde altijd winnen. Nooit opgeven. Hij was als pupil een voorbeeld van hoe je als profvoetballer je sport moet beoefenen.”

Zelfde mentaliteit als Wijnaldum
Dat valt niet alleen Van Boksel op. Ook de andere jongens in de groep zien in Aké iets bijzonders. Ricardo Kishna maakt ook onderdeel uit van hetzelfde team, maar heeft een net iets andere mindset. “Ze keken naar hem op”, zegt Van Boksel. “Hij had een dusdanige uitstraling. Dat was imposant. Niet per se lang, maar een forse gozer. Maar altijd aardig hè, en als je aardig bent en fantastisch kan voetballen dan dwingt dat respect af.”

Toch zag Van Boksel gelijke karaktertrekken met andere spelers met wie hij werkte. “Ik heb Georginio Wijnaldum, Kevin Strootman en Daryl Janmaat ook getraind. Het gekke is dat zij als kleine jochies dezelfde mindset hadden als Nathan. Soms krijgen dat soort jongens later kapsones, maar Nathan is altijd hetzelfde ventje gebleven in de omgang. Als ik hem nu zie, is het nog steeds dezelfde jongen als toen hij 12 jaar was.”

Na vier jaar in de Haagse jeugd vertrekt de linkspoot naar Feyenoord, ondanks dat hoofdtrainer Henk Fraser hem nog op andere gedachten probeert te brengen. Samen met Karim Rekik vormt hij het centrum in de jeugdelftallen. Elke dag gaat hij een uur met de trein van Voorburg naar Rotterdam-Zuid. Hij leert daardoor zelfstandig te zijn. Zonder ouders. Het maakt hem sterker, omdat de jonge Aké weet dat hij voor zichzelf kan zorgen. Heimwee naar thuis voelt hij niet.

Power als jeugdspeler
Sven van Beek is in die jaren ploeggenoot van Aké. De Heerenveen-aanvoerder verwoordde de persoon Aké in de podcast Fresia & Milan Parkeren de Bus als volgt: “Power”, omschrijft Van Beek. “Hij was een lichting jonger dan ons. Je zag dat hij al best wel groot was en die power in zich had. Maar hoe ontwikkelt zich dat? Ik denk dat hij het voorbeeld is van het woord uitstekend.” Altijd speelt Aké een lichting hoger. Altijd behoort de verdediger ook daar tot de beste spelers van de competitie. Met Oranje onder-17 pakt hij op 15 mei 2011 de Europese titel. De laatste bevestiging voor Chelsea om hem voor een tonnetje of acht weg te kopen bij de Rotterdammers. Hij roept de hoon van de natie over zich af. Van zijn stuk krijgt men Aké er niet mee.

Nathans ouders willen hun leven niet opgeven voor de onzekerheid van het bestaan van jeugdspeler van Chelsea en dus gaat zijn broer Cédric mee richting het Londense gastgezin. Cédric woont vlakbij, werkt in de fanshop van Chelsea en een schoenenzaak op Heathrow Airport, wanneer zijn 3,5 jaar jongere broertje bij de voetbalgrootmacht is.

Karakter
Ruud Kaiser werkte twee jaar in de jeugd van Chelsea en zag genoeg grote talenten sneuvelen in de jeugd. Als geen ander weet de 63-jarige trainer wat ervoor nodig is om de top te halen. “Een beetje onderlegd zijn in het Engels is enorm handig. Met name voor Fransen of jongens uit het Oostblok was dat soms een lastige eerste horde.”

Voor Aké geen probleem, maar de lijst van Kaiser is langer. “Verder zijn er een aantal zaken die belangrijk zijn. Als je laat zien dat je talentvol bent, word je makkelijker opgenomen. Anders kan je snel een einzelgänger worden in zo’n groep. Vervolgens word je getest op je karakter en doorzettingsvermogen. Dat kan met verhuurperiodes zijn en met blessures.”

Juist op dat mentale vlak knakken volgens Kaiser de meeste talenten. Denk aan een Quincy Owusu-Abeyie (inmiddels rapper), Jordy Brouwer (inmiddels pokeraar) of recenter de voormalig supertalenten Javairô Dilrosun (Club América, Mexico) of Daishawn Redan (Triestina, Serie C in Italië).

De torso van Drogba
“Als je te verlegen bent, word je ondergesneeuwd”, zegt Kaiser. “Dat soort karaktertrekken kan je niet goed gebruiken. Maar ook iets anders, hè. Je ziet bijvoorbeeld Didier Drogba in een ijsbad zitten langs het trainingsveld. Met zijn enorme torso. Dat is indrukwekkend hoor. Zeker voor die jeugdspelers. Je moet zeker van je zaak zijn, wil je daar normaal langs kunnen lopen.” Ook Aké is onder de indruk van de Ivoriaan, zo laat hij optekenen in het jubileumboek van Wilhelmus. “Dan sta je ineens op het veld tegen Drogba. Ik was superzenuwachtig.” Dat nadat hij in zijn eerste seizoen bij Chelsea al is verkozen tot Talent van het Jaar en mag meetrainen met Chelsea I. José Mourinho vindt hem nog niet goed genoeg voor een permanente plek, waardoor verhuurperiodes bij Championship-ploegen Reading, Watford en Bournemouth volgen.

“Jongens in de jeugd van Chelsea zijn allemaal goed genoeg voor de top van de Championship”, vindt Kaiser. “En vergis je al niet in dat niveau. Alleen de echte topspelers zitten daar maar boven.” Iets dat volgens hem enkel met mentale kracht en een godsvermogen aan talent is te realiseren.

Wanneer Bournemouth in 2017 een recordbedrag van 22 miljoen betaalt om de jeugdinternational los te weken, begint de loopbaan van Aké pas echt. Vooralsnog is hij zesvoudig Engels landskampioen en winnaar van de Champions League, Wereldbeker, Europese Supercup, Europa League, League Cup én FA Cup. Prijzen die de verdediger maar wat graag zou inruilen voor een Europese titel met Oranje. Van VV Wilhelmus tot het Wilhelmus. Aan het plan heeft het niet gelegen, het liefste zingt hij het volkslied straks bij de EK-finale.