Maak kennis met Wout Weghorst

In Oranje Uitgelicht brengt ESPN in aanloop naar het toernooi elke dag Oranje-spelers onder de aandacht. Via achtergrondstukken, portretten en analyses leer je alle EK-gangers beter kennen. Met in deze aflevering aandacht voor Wout Weghorst.

Screenshot_20240616_081654_Instagram

De grote vriendelijke reus uit Borne zou toch met afstand de meest populaire speler van Oranje moeten zijn? ’t Nederlandse volk zou onophoudelijk moeten schreeuwen, gillen en smeken om ‘Woutje in de spits’. Drommen schoolkinderen zouden non-stop door Zeist moeten zoemen. Om over elkaar struikelend te jagen op een onbetaalbare selfie met Koemans unieke aanvalswapen.
Screenshot_20240616_081752_Instagram

Want was ’t niet Weghorst die Nederland zo’n beetje in zijn eentje überhaupt naar dit EK schoot? Door twee keer de winnende te maken tegen de Ieren en de Grieken definitief de nek om te draaien? We zijn erbij en dat komt door Wout- en dat zou prima moeten zijn. En was ’t niet ook Weghorst die op het WK met een ultieme invalbeurt wereldkampioen Argentinië bijna, uiteraard in zijn eentje, op de knieën kreeg?

Imagoprobleem
En toch wekt dit, licht overdreven, stukje meteen weerstand op. Want Weghorst heeft een geweldig imagoprobleem. Al jarenlang wordt de minst aaibare Nederlandse voetballer aller tijden het Nederlands elftal eerder uit- dan ingepraat. We hebben geen hekel aan ‘m, zo is het niet. Maar waarom omarmt Nederland Weghorst niet massaal gezien zijn prestaties in Oranje? Waarom houden we niet onvoorwaardelijk van Wout?

Op zoek naar een verklaring maken we een rondje langs de trouwe Oranje-watchers, die dit fenomeen van dichtbij meemaken en als verhalenvertellers proberen uit te vogelen welk hoofdstuk ontbreekt in het jongensboek van Wout Weghorst.

"Hij is niet echt een knuffelbeer", zegt Pascal Kamperman (ESPN). "Een beetje een aparte gozer. Men vindt ‘m theatraal, overdreven. Persoonlijk vind ik dat niet zo interessant. Als hij in ‘t veld komt, gebeurt er altijd wat." Sjoerd Mossou (AD) is dolblij met Weghorst. "Hij gaat compleet over de top in het veld. Wel mooi, vind ik. En goud voor columnisten. Je kan je eraan ergeren en over verbazen. Een speler you love to hate. Echt een hele boeiende jongen."

Willem Vissers (De Volkskrant) vindt ‘m authentiek. "Een leuke vent, intelligent ook. Ik snap wel dat sommige mensen ‘m een beetje aanstellerig vinden. Ik vind dat wel grappig." Martijn Krabbendam (VI): "Waarom hij niet zo populair is, daar moet je een soort van amateurpsycholoog voor zijn. Tsja, dat overdreven gedoe hè. Wout Weghorst zou sterven voor Oranje, dat idee. Met de hand op het hart dat Wilhelmus meezingen. Zelf een penalty missen en dan vanaf de bank dat juichen als Van Dijk ‘m wel maakt. Daar zijn Nederlanders niet zo van. Doe effe lekker normaal joh, denken ze dan."

In Zuid-Amerika bijvoorbeeld is Weghorsts pure voetbalpassie een dikke pre. "Dat trekken we slecht hier", zegt Kamperman. "Je bent of normaal of een eikel", verwoordt Vissers het. Mossou wijst ook naar onze volksaard. "Wij zijn nogal sceptisch. We willen het eerst wel eens zien."

Dat Weghorst meegaat is voor de watchers een één-tweetje. "Zo’n type heb je verder niet in de selectie. En hij ligt ook goed in de groep hoor. Samen en gezellig is leuk, maar iemand die de boel af en toe eens wakker schudt heb je ook nodig. Je moet af en toe eens door de porseleinkast. En hij presteert ook gewoon", zegt Kamperman. Mossou: "Volstrekt logisch. Je moet zo’n type, een joker hebben." En hij heeft het ook gewoon afgedwongen. Krabbendam: "Hij heeft zijn grote waarde bewezen. Bovendien al die trainers… Nu Koeman, Van Gaal daarvoor, die zijn niet achterlijk." Kamperman vult aan. "Die weten echt wel wat hij toevoegt aan een selectie."

Pinchhitter
En toch hebben ‘we’ altijd een spitsenprobleem en is Weghorst altijd een dankbaar slachtoffer op zoek naar afvallers. Ondanks zijn indrukwekkend cv, wordt hij gemakkelijk gepasseerd. Onlangs nog Theo Janssen die vond dat Ian Maatsen erbij moet zijn. Koemans argumentatie dat hij een extra aanvaller mee kan nemen door ‘multifunctionals’ te selecteren, deelt Janssen niet. Wie zou dan thuis moeten blijven? "Als je gaat kijken voorin, Weghorst? Als je een pinchhitter nodig hebt, kun je ook Van Dijk even in de spits gooien."

Collega-analist Van der Vaart raadt Twente zelfs af om het character Weghorst te contracteren, want Ricky van Wolfswinkel ligt zo lekker in de groep. Als je dan moet kiezen tussen die twee, dan toch de onderschatte Van Wolfswinkel, vindt rasvoetballer Van der Vaart. Zou er twijfel zijn over een willekeurige andere aanvaller - spits van Oranje - die grofweg één op twee loopt in de Bundesliga en die uit pure clubliefde bereidt is ‘af te dalen’ naar Enschede? De vraag stellen is ‘m beantwoorden.

Wat is dat dan toch? Weghorst geeft letterlijk alles op het veld. Hij is een onvermoeibare strijder. Hij perst alles uit zijn mogelijkheden, rekt continu zijn grenzen op. Een ideale speler voor een trainer die altijd ‘levert’. What’s not to like? Tuurlijk geeft hij wel eens nukkig een interview, waar ie dan weer sorry voor zegt. Of hij negeert eens een journalist. Ach, dat kunnen we hem toch wel vergeven? En dat corona gedoe… Dat is geweest.

Privé is Weghorst nog steeds samen met zijn highschool-sweetheart. Hij is dol op zijn wolken van dochters, wandelde vroeger met eenzame ouderen en doet ontwikkelingswerk. Geen rare uitspattingen, misstappen, overdreven dure auto’s of andere zaken die wrevelopwekkend worden geacht in de lage landen. Hij is het vleesgeworden ‘willen is kunnen’. Een potentiële inspiratiebron voor iedereen: Niets is onmogelijk, durf te dromen! Een Hollywoodbaas begint spontaan te watertanden als de carrière van Weghorst kundig wordt gescript.

De dollartekens schieten in de ogen bij dit klassieke sportverhaal: 1. Hoofdrolspeler hoort altijd en overal dat hij of zij er niets van kan en het nooit gaat redden. 2. Karakter gaat keihard aan het werk om het tegendeel te bewijzen en 3. Onvoorstelbare successen. De droom is dan net zo echt als de opwellende tranen van de kijkers. Weghorst als een moderne Rocky in vaal joggingspak de eindeloze trappen op… Zijn arbeidsethos, de maniakale drift om zich te bewijzen, doet absoluut niet onder voor dat van de fameuze Italian Stallion.

"In Amerika zou een speler als hij een held zijn", denk Kamperman. "Maar in Nederland kunnen we daar niet doorheen kijken. Hij heeft zo’n ongelooflijke drive en een waanzinnige wil om te winnen. Om beter te worden." Dat maakt ook Krabbendam mee. "Ik had een keer interview met hem. In zijn AZ-tijd. Ik wachten, koffie. En wachten. Je kent dat wel. Hij was bezig op het veld. Als allerlaatste. Afwerken, vrije trappen. Was ie eindelijk dat veld af, kwam ie nog niet. Ik dacht hij probeert me te ontlopen ofzo. Toen ie eindelijk kwam had ie ook nog even in de gym gezeten. Toen vertelden ze me daar: dat doet ie elke dag! Daar moet je toch respect voor hebben. Technisch zijn er betere, maar je moet toch maar steeds naar die eerste paal gaan. Elke keer dat loopje, elke keer opnieuw. Diep respect."

Ook Vissers kent de verhalen uit Alkmaar. "Hij ging later naar huis dan de trainer! Als iedereen weg was, dook hij nog even het krachthonk in." En dat irriteert. "Je zet daarmee ook anderen onder druk, hè. Je hebt ook spelers die denken: ik wil lekker naar huis, naar mijn vriendin. Die doen dat allemaal niet en dan knaagt dat toch, want ja hij doet dat allemaal wel… Moet ik… Als Weghorst iets moet doen om ergens nog één procentpuntje te winnen, dan doet ie dat. Dan ben je al gauw een uitslover. Vergelijk het met die jongens op school vroeger, die dan riepen dat ze niet geleerd hadden en dan een negen haalden."

Mossou noemt Weghorst ‘gedreven en bezeten.’ In aanloop naar het EK in 2021 staat hij in Portugal langs het veld. Op het trainingskamp valt ‘m iets op. "Het ging toen tussen Luuk de Jong en Weghorst, wie dan de tweede spits zou worden. En ieder rondje, of het nou een rustige warming-up was of een loopje. Ieder rondje liep Weghorst voorop. Met die verbeten kop, kin omhoog. Altijd voorop." Het is een makkelijk voor te stellen beeld, de aansteller. "Hij rook bloed. En het lukt hem dan ook nog, je zag ’t gewoon gebeuren."

Weghorst dwingt bewondering af bij de vaste volgers. "Maar ook die mentaliteit is on-Nederlands", zegt Kamperman. Weghorst gaat elke training, elke wedstrijd, altijd tekeer alsof ’t voetbal de enige manier is om de sloppenwijk te ontvluchten en zijn, pak ‘m beet, 24 familieleden te onderhouden. Niets is minder waar. "Voor het geld hoeft ie ’t niet te doen. Hij komt uit een welgestelde familie", merkt Krabbendam op. Die onwaarschijnlijke motivatie komt dan ook helemaal uit hemzelf. Dat is zeldzaam en moeilijk te evenaren. Dan ben je dus die uitslover. Kamperman: "Terwijl ’t in de basis toch geen slechte eigenschap is."

Die unieke mentaliteit en blinde wil om te winnen heeft Weghorst gebracht waar ie is gekomen. Krabbendam: "Die jongen heeft bij Manchester United gevoetbald. Laat dat even op je inwerken…" Mossou: "Dat is toch geniaal. Walking in the Weghorst Wonderland. Ik ben daar in die periode regelmatig geweest. Daar zag men wel dat hij eigenlijk niet goed genoeg was om in de spits te staan bij United, maar ze zagen wel wat hij er allemaal voor deed. Er was veel respect voor zijn werklust."

Vissers schreef in zijn Volkskrant: Leest u deze zin goed, want het is een zin die een half jaar geleden een onmogelijke zin was geweest in een stukje over sport. 'Wout Weghorst geeft na een korte dribbel over het sublieme gras van een barstensvol stadion Wembley in Londen een subtiel passje in de diepte op de via Sven Botman scorende Marcus Rashford: 2-0, tegen Newcastle United.’ Weghorst living the dream. Maar toch vooral ZIJN droom.

Want Vissers is op de tribune ook getuige van over de top Weghorst na die gewonnen League Cup-finale. "Hij zit dan helemaal alleen voor die fans. Alle aandacht op hem. Hij viert het dan even niet met de ploeg. Alsof hij die Cup dan in zijn eentje heeft gewonnen. Zo is het natuurlijk niet. Hij heeft een bijdrage geleverd." Mossou maakt hetzelfde fenomeen omgekeerd mee, als toeschouwer bij de FA Cup-finale tegen City. "Weghorst viel in, ze misten nog een kans. Dan weet hij het toch weer zo te draaien alsof hij die finale verloren heeft en niet United." Het is theatraal, maar geen theater. Want zo is Wout echt, geloven de volgers. En Wout gelooft in Wout. Hij moet wel, want dat deed nooit iemand.

Houten klazen

En hij staat toch maar in die finales. En dat is niet alleen op basis van zijn waanzinnige werklust. Weghorst kan ook echt wel voetballen. "Met zijn postuur en lengte ziet niet alles er even gepolijst uit. Het is niet altijd even sierlijk. Maar wat dan nog. Voetbal is geen jurysport", zegt Kamperman. "Als hij gewoon levert. En dat doet ie altijd. Als hij twee keer de winnende maakt. Lekker belangrijk." Dat kan zijn zo zijn, maar... Krabbendam: "Wij houden in Nederland toch van mooie voetballers. Je gaat niet verzitten voor een aanname van Weghorst toch? We hebben Kluivert gehad, Bergkamp, Van Nistelrooij, Van Persie, Robben, noem maar op. Nu moeten we het toch een beetje doen met houten klazen. Elke speler wordt toch langs de meetlat van de toppers van vroeger gelegd."

Ook Mossou merkt op: "Weghorst voldoet niet aan de norm van een spits van het Nederlands elftal als je kijkt naar het verleden." Ook hij en Vissers noemen ongeveer hetzelfde rijtje verfijnde technische voorgangers. Van Basten en Cruijff worden nog toegevoegd. "Je krijgt toch heimwee naar betere", zegt Vissers. Krabbendam: "Daar kijk je als voetballiefhebber toch liever naar dan naar een zwoegende Weghorst." Hij is daarmee een beetje slachtoffer van toen, maar profiteert anderzijds van gebrek aan beter of zelfs best. "En dan heb je ook nog Luuk de Jong die een fantastisch seizoen draait", merkt Vissers op. "Die vindt men dan misschien nog iets beter."

’t Is altijd wat met Weghorst, die in Qatar sneuvelt om de drempel van onsterfelijkheid. Tegen Argentinië, kwartfinale WK. Vissers: "Die verlies je… Als je die wint krijgt hij een standbeeld. Een prachtige kopbal en een geniale vrije trap. Dat was voor altijd de Wout Weghorst-wedstrijd geweest. Daar hadden we onze kleinkinderen over verteld."

En nu… "Dan wil hij na die wedstrijd ook nog Messi feliciteren, zegt hij dan zelf. En die scheldt ‘m uit voor domme eikel. Dan richt de woede zich eerst op de Argentijnen en als Messi dan wereldkampioen wordt… Dan is die titel toch wel verdiend en draait het sentiment. En is het goed dat Messi die Weghorst even op zijn nummer heeft gezet." Mossou ziet als liefhebber van klein voetballeed de schoonheid van het akkefietje. "Zelfs Messi liet zich opnaaien door Wout… Dan hoeven we ons niet te schamen dat we ons af en toe eens ergeren aan Weghorst. De grote Messi doet het ook."

Maar nogmaals waarom? Het blijkt moeilijk te duiden. "Weghorst is misschien in alles een beetje te", verzucht Kamperman. "Hij wijkt af van het gemiddelde, dan moet je kop eraf. Zo werkt dat hier." Mossou concludeert: "Van alle tien vinkjes die je nodig hebt om een publiekslieveling te zijn heeft hij er negen. Maar die ene wekt blijkbaar zoveel ergernis dat alles ondersneeuwt." Krabbendam: "Hij mist net die X-factor." Om grinnikend te vervolgen. "Hij moet gewoon ff wat harder werken voor alles, ook voor zijn populariteit."

Het interesseert Weghorst allang niets meer. Maar als dat wel het geval zou zijn, wat zou ie dan moeten doen om uit te groeien tot DE held van Oranje? "De winnende maken in de halve finale tegen Duitsland. Dan zie ik het wel goedkomen." En anders niks? "Dat beeld is er, dat gaat hij niet meer wegpoetsen. En waarom zou ie? Dat levert hem toch niks op?" zegt Kamperman. "Ik weet niet of hij dat moet nastreven. Of dat wel moet. Hij moet gewoon zichzelf zijn. Die eigenschappen hebben hem gebracht waar hij nu is", adviseert Vissers. "Hij heeft toch een fantastische carrière? Hij heeft toch helemaal niets meer te bewijzen? Geliefd of niet. Hij lacht toch iedereen uit? Blijf lekker jezelf", vindt ook Krabbendam.

Weghorst heeft in zijn leven alles bereikt wat hij wilde bereiken en misschien wel meer. Het ultieme doel was Oranje en dat is gehaald. Dat maakt de weg vrij voor een nieuwe droom: vul zelf maar in… Het Nederlands publiek kan die soms vreemde vogel nog even snel in de armen sluiten voor het EK begint. Want iedereen die vurig hoopt op een herhaling van 1988… Weghorst maakt dromen waar. Altijd. Zeker zijn eigen.